Mahmud Kaşğarinin “Divanü Lüğatİt-Türk” əsərinin leksik mənzərəsi

Böyük türkoloq, müqayisəli qrammatikanın banisi, XII əsrdə yaşamış Mahmud Kaşğari “Divanü lüğat it türk” əsərini yazmaqda ilk növbədə məqsədi türk dilləri barədə məlumat vermək, onun leksik zənginliyini göstərmək və ən əsası ərəb dünyasına türk dillərini təqdim etməkdən ibarət olmuşdur. Aparılan araşdırmalara görə, Mahmud Kaşğarinin “Divan”nında 9000nə yaxın leksik vahid nümunə göstərilir. Bizim araşdırmalara görə isə “Divan” 28 türk dilinin leksik vahidlərini əks etdirir. Sözsüz ki, bir neçə dəfə qeyd etdiyimiz kimi, burada aparıcı yeri ilk növbədə oğuz leksikası tutur.

Great specialist in Turkic philology the founder of the comparative grammar who in the XII century Mahmud Kashghar’s purpose of writing “Divani-lughat-itTurk” was to give imformation about the Turkish languages, to show its lexical richness, and mainly to present the Turkish languages to the arabian world. According to researches Mahmud Kashgary worked at about 9000 lexical unit is an samples in his “Divan”. According to our researches Divan reflects lexical units Turkish languages. It is out of question, as we have noted several times, oghuz lexicologu takes a leading place here.

Великий тюрколог, основоположник сравнительной грамматики, живший в XII веке Махмуд Кашгари в своем произведении «Диванулугат -ит тюрк» в первую очередь хотел показать арабскому миру лексическое богатство тюркских языков. По проведенным исследовательским работам в «Диван»е имеются девядьтысяч лексические единиц. Согласно нашим изысканиям Махмуд Кашгари приводит эти лексические единицы исжодя из 28 тюркских языков. Несомненно, как было уже нами неоднократно отмечено, ведущее место в «Диван»е занимает огузская лексика.