Əsrlərdən bəri bizi düşündürən məsələlərdən birisi şər problemidir. Nə üçün biz iztirab, ağrı-acı, əzab və pisliklərə məruz qalırıq? Nə üçün onlar bu dünyada mövcuddur. Onlar həqiqətən mövcuddurmu, yoxsa bizim münasibətimizlə əlaqəlidirmi? Şərin varlığı Allahın varlığına ziddirmi? Bu kimi sualların çoxuna cavablar teodisiya və şər problemi çərçivəsində müzakirə edilmişdir. Bu məqalə xüsusilə kəlam alimlərinin və bəzən də fəlsəfəçilərin fikirlərinə həsr olunmuşdur. Teodisiya şərin varlığı qarşısında Tanrının yaxşılıq və qüdrətinin müdafiəsinə əsaslanaraq şər probleminə cavab məqsədi daşıyır. Teodisiya şərin nə üçün mövcud olduğunu izah etməyə çalışır. İslamda düşüncə məktəbləri qəza və qədər, ədl kimi teolojik məsələlər çərçivəsində şər terminini tədqiq edərək izah və həll yolları gətirməyə səy göstərir. Mötəzilə nöqteyi-nəzərindən Allahın insanlar üçün əslah olanı verməsi vacibdir. Onlar şərin insanların əməlləri nəticəsində ortaya çıxdığını söyləyirlər. Allah şər işləməz, Onun bütün feilləri yaxşıdır (həsən). Bu fikrin qarşısında Allahın qeyriməhdud qüdrət və iradəsinin işığında məsələni həll etməyə çalışan Əşərilər yer alır.
Few problems have vexed our minds over the centuries as those of grief, suffering and evil. Why are we afflicted with them? Why do they exist in the world? Are they exist in fact in nature or they are relevant to our attitude? How does not the occurrence of evil contradict God's existence? Are we able to understand why God permits evil? The answers to most of these questions are involved in theodicy and investigated at the problem of evil. I focus my attention mainly on the ideas of theologians and partly on the ideas of the philosophers. Theodicy is primarily based on defence of God's goodness and omnipotence in view of the existence of evil and was established as a response to the problem of evil. Theodicy seeks to show that it is reasonable to believe in God despite evidence of evil in the world and offers a framework which can account for why evil exists. The theological schools in Islam attempt to explain the fundamental character of the term of evil among theological issues like fate and justice (qadha and qadar, adl). According to Mutazilah’s point of view it is necessary for God to act optimum (alaslah) for people. They assume that an evil occurs as a result of people’ acts. God does not will an evil, all His acts are good, evil is not the act of God. On the contrary As’arites solve question in the light of absolute omnipotence and sovereignity.
Проблема теодицеи с давних пор исследуется философами и теологами принадлежащих разным течениям. Теодицея защищает идею справедливости Бога, несмотря на существование зла. Теодицеятеологическая доктрина и религиозно-философская концепция, посвященная пониманию проблемы зла: почему в мире, управляемом благим, мудрым и могущественным Богом, существует зло. Успешная теодицея решает проблему зла в рамках конкретной теологической системы, показывая, что Бог, несмотря на существование зла, всемогущ, всеблаг и справедлив. Необходимо, чтобы теодицея была соотнесена с тем или иным аспектом проблемы зла (моральное зло, физическое зло, проблема отношений человека с Богом в свете переживания этим человеком конкретного зла, проблема степени или интенсивности зла). Правильная теодицея это система, решающая специфическую проблему зла. Нельзя, к примеру, отвечать на вопрос о природном зле ссылкой на свободную волю людей. Землетрясения и засухи никак с ней не связаны. С другой стороны, свободная воля отвечает за моральное зло, т.е. зло, сотворенное морально ответственным субъектом. Статья посвящена в особенности ответам мусульманских теологов (Мутазилиты, Матуридиты и Ашариты). Каждая теология посвоему понимает благость и всемогущество Бога, природу зла и природу человеческой свободы.
