XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda Sovet hakimiyyətinin qurulması marksizm-leninizm ideologiyasının təbliği prossesini daha da sürətləndirdi. Yeni cəmiyyətin yaranması eyni zamanda dünyada yeni ictimai-iqtisadi formasiyanın yaranmasına gətirib çıxardı. Bir formasiyadan digərinə keçid isə bütün sahələrdə əsaslı dəyişik-liklərə səbəb oldu. Təkcə mədəni sahələrdə deyil, ictimai-siyasi və fəlsəfi fikir sahə-sində də yeni quruluşun tələblərinə uyğun qayda və qanunlar tətbiq olunmağa başladı. Sovet hakimiyyəti hər vəchlə xalq kütlələri arasında marksizm-leninizm ideologiyasının təbliğinə çalışır və bunun üçün görkəmli dövlət və partiya xadimlərinin xalq kütlələri ilə görüşünə daha çox üstünlük verirdi. Azərbaycan İnqilab Komitəsinin fəalları olan Ruhulla Axundov, Səmədağa Ağamalıoğlu, Qəzənfər Musabəyov, Nəriman Nərimanov və digərləri zəhmətkeşlərlə görüşdə yeni quruluşun üstün cəhətlərini əsaslandırmağa çalışır və hər vəchlə marksizm-leninizm ideyalarının saflığı haqqında ideoloji təbliğat aparırdılar.
In the article prominent statesman and public figure of Azerbaijan Ruhulla Akhundov's philosophical and socio-political opinions have been explored. Especially, Ruhulla Akhundov's struggle for Marxist ideology within demands of Soviet ideology in Azerbaijan, translation job of Marxism classics' works to azerbaijani language and his activities in materialists club are explored in detail. He also gave help with his practical activities to educationist intellectuals who were struggling for new alphabet in Azerbaijan and he became exemplary person for intellectuals with his reformism and innovation in this work. In this article, azerbaijani intellectuals' services in the development of national consciousness have been investigated and in the period, that Ruhulla Akhundov was the leader in Azerbaijani section of Zagafgaziya branch of USSR Academy of Sciences and in important scientific institution, Azerbaijan branch of USSR Academy of Sciences, his services in the development of philosophy, language, literature, history, ethnography, archeology and other sciences in our republic have been explored, deeply.
В статье исследованы философские и социально-политические взглядывидного общественного деятеляРухуллы Ахундова.Отдельно рассматривается борьба Рухуллы Ахундова за марксистскую идеологиюв рамках требований к советской идеологии, работа по переводам произведений классиков на азербайджанский язык и активное участие в деятельности клуба материалистов. Он также активно поддерживал интеллигентов-просветителей, которые боролись за новый алфавит, оказывал импрактической помощь,и в данном случае было примером для интеллигенции своим стремлением к реформам и инновациям. Были изучены тенденции развития национального самосознания азербайджанской интеллигенции. Была исследована деятельность Рухуллы Ахундова в качестве руководителя азербайджанского сектора Закавказского отделения Академии наук СССР и азербайджанского филиала Академии наук СССР, его заслуги в исследовании философии, языка, литературы, истории, этнографии, археологии, и так далее.
