Традиции толерантности как предмет исследования межкультурного диалога

Bu elmi məqalədə müasir Azərbaycan cəmiyyətində multikulturalizm ideyaları və tolerantlıq mədəniyyətinə dair əsas müddəalar müxtəlif mənbələr, ədəbiyyatlar əsasında tədqiq edilir. Həmçinin ölkəmizdə multikulturalizmin dövlət siyasətinin tərkib hissəsi kimi, bəzi mühüm xüsusiyyətləri təhlil edilir. Multikultural dəyərlərin və tolerantlığın milli mədəniyyətin tərkib hissəsi kimi əhəmiyyəti araşdırılır. Xüsusi olaraq qeyd etmək lazımdır ki, multikulturalizmin Azərbaycan modeli humanizm prinsiplərinə əsaslanır. Bir məqama diqqət yetirmək lazımdır ki, etinasızlıq və milli dözümsüzlüyün hökm sürdüyü müasir dünyada multikulturalizm millətlər və sivilizasiyalar arasında əmin-amanlığın bərqərar edilməsində həlledici rol oynaya bilər. Azərbaycanda milli və dini azlıqlara münasibətdə həyata keçirilən multikultural siyasət dünya ictimaiyyəti və ayrı-ayrı dövlətlər tərəfindən diqqətlə izlənilir. Mədəniyyətlər arasında səngimək bilməyən münaqişələr, mübahisəli məqamlar fonunda Azərbaycan multikultural ölkə olaraq əhəmiyyətini qorumaqda davam edir. Bundan əlavə, elmi məqalədə ölkəmizdə humanitar yönümlü təhsilin inkişafında aktual məsələlər də nəzərdən keçirilir. Məqalədə milli mədəniyyətin mühüm cəhətlərinin, eləcə də mədəniyyətlərarası dialoqun, təhsil prosesinə innovativ yanaşmanın əhəmiyyəti vurğulanır. Eyni zamanda, Azərbaycan Respublikasında müasir təhsilin humanistləşdirilməsi multikulturalizm sahəsində həyata keçirilən dövlət siyasətinin tərkib hissəsi kimi öyrənilir. Dövlət idarəçiliyinin ictimai-siyasi quruluş, həyat fəaliyyətinin təşkili xüsusiyyətləri, sosial idarəçilik kimi sahələri ilə yanaşı, mədəniyyət, təhsil, mənəvi dəyərlərin təbliğini də mühüm struktur vahidləri kimi təsnif etmək mümkündür. Heç şübhəsiz, müasir inkişafın əsas tərkib hissələrindən biri təhsil prosesinin təməl prinsiplərinin dərk edilməsi, həyata keçirilən islahatların mahiyyətinin qəbuludur. Mövcud vəziyyət və çağdaş həyatın tələbləri humanitar inkişaf sahəsində elm və təhsilin yüksək inkişafını şərtləndirən dəqiq mövqelərin müəyyən olunmasını zəruri edir. XXI əsrin müasir çağırışları aparıcı humanitar ideyaların təsnif edilməsi, düzgün dəyərləndirilməsi və istifadəsini özündə ehtiva edir.

In this scientific work, based on study of various sources and literature, have been investigated important parameters of the ideas of multiculturalism and the culture of tolerance in modern Azerbaijan. Some basic aspects of multiculturalism as a state policy in our country are also characterized. The factor of binary multicultural values and tolerance in the context of national culture is emphasized. It is important to note that the Azerbaijani model of multiculturalism is based on the principles of humanism. Multiculturalism plays an important role in resolving conflicts between peoples and civilizations, precisely when indifference and national intolerance prevail in the international arena. The multicultural policy pursued by the Azerbaijani government in relation to national minorities and religious groups is being studied widely and with great interest by the states of the world. Against the background of the tendency of increasing conflict situations, controversial dialogues between civilizations, Azerbaijan nevertheless does not cease to remain a multicultural country. In addition, this scientific work examines topical issues of the development of humanitarian education in our country. Importance of the priorities of national culture, intercultural dialogue, and innovative approaches to the educational process is emphasized. The issue of the significance of the humanization of modern education as an integral part of the policy of multiculturalism in the Republic of Azerbaijan is also being studied. Along with other parameters of public administration, such as the socio-political structure, technology of life, social management systems, could note such areas as culture, education, cultural policy. One of the main systemic components of the modern concept of development is a new understanding of the educational process, the importance of reforms and transformations. The current conditions and modern needs of life require the development of clear positions in the humanitarian field, ensuring a high level of development of science and education. New challenges of the 21st century determine the need for constant adjustment of leading humanitarian ideas, their correct assessment and use.

В данной научной статье на основе исследования разных источников, литературы раскрываются важные параметры идей мультикультурализма и культуры толерантности в современном Азербайджане. Также характеризуются некоторые основные стороны мультикультурализма как государственной политики в нашей стране. Подчеркивается фактор бинарности мультикультуральных ценностей и толерантности в контексте национальной культуры. Важно отметить, что Азербайджанская модель мультикультурализма основана на принципах гуманизма. Мультикультурализм играет большую роль при урегулировании конфликтов между народами и цивилизациями, именно когда на международной арене господствуют безразличие и национальная нетерпимость. Мультикультуральная политика, проводимая правительством Азербайджана по отношению к национальным меньшинствам и религиозным группам, изучается со стороны государств мира с большим интересом. На фоне тенденции роста конфликтных ситуаций, спорных диалогов между цивилизациями Азербайджан, тем не менее, не перестает оставаться мультикультуральной страной. Кроме того, в данной научной работе рассматриваются актуальные проблемы развития гуманитарного образования в нашей стране. Подчеркивается значимость приоритетов национальной культуры, межкультурного диалога, инновационных подходов к образовательному процессу. Также изучается вопрос роли гуманитаризации современного образования как составной части политики мультикультурализма в Азербайджанской Республике. Наряду с другими параметрами государственного управления, такими как общественно-политическое устройство, технологии жизнедеятельности, системы управления социумом также можно отметить и область культуры, образования, культурной политики как составной части управления обществом. Одной из основных составляющих современной концепции развития является новое понимание образовательного процесса, роль реформ и преобразований. Сложившиеся условия и современные потребности жизни требуют выработки четких позиций в гуманитарной области, обеспечивающих высокий уровень развития науки и образования. Новые вызовы XXI века определяют необходимость постоянной корректировки ведущих гуманитарных идей, их правильной оценки и использования.