İslam fəlsəfəsi terminindən nəyi anlamalıyıq?

Terminlər zehnimizin məna xəritəsini formalaşdırır. Qarşılaşdığımız hadisələri, təxəyyül etdiyimiz prosesləri, ədəbi-fəlsəfi ifadələrlə dilə gətirdiyimizduyğu və düşüncələrimizi məhz terminlər vasitəsilə təsvir və ifadə edirik. Varlıq və hadisələrə dair mücərrədləşdirmələrlə müəyyən nəzəriyyələrin irəlisürülməsi, qanunauyğunluqların müəyyənləşdirilməsi, onların dərk edilib mənalandırılması istiqamətindəki düşüncə fəaliyyəti məhz terminlər sayəsində mümkündür. Terminlərlə bağlı geniş təsəvvürə malik olmaq zehin dünyamızda yeni terminlər və definisiyalar formalaşdırma baxımından da böyük əhəmiyyət kəsb edir. Terminlər düşüncənin açarıdır. Lakin qeyd edək ki, zehnin terminolojikasıblığı onun terminlərə dair nöqsanlı təsəvvürlərə malik olması ilə müqayisədə daha az təhlükəlidir. Zehnimizdə mahiyyətcə nöqsanlı və içi boşaldılmıştermin və məfhumlarla bir düşüncə formalaşdırma təşəbbüsü səhv xəritə iləsəyahətə çıxmağa bənzəyir. Buna görə də hər şeydən əvvəl terminlərlə bağlıdüzgün məlumat və təsəvvürə malik olmaq zəruridir. Bu araşdırmada haqqında doğru təsəvvürün formalaşdırılması zəruri olanterminlərdən birini İslam fəlsəfəsi terminini müzakirə obyektinə çevirəcəyik.Bu terminə dair apardığımız tədqiqat İslam fəlsəfəsində əxlaqın mənbəyiproblemini müzakirə obyektinə çevirəcəyimiz “Fəlsəfədə əxlaqın mənbəyiproblemi: metafizik və epistemoloji baxış” adlı elmlər doktorluğu dissertasiyamızda hər şeydən əvvəl İslam fəlsəfəsi termininə dair elmi həqiqətəuyğun,doğru təsəvvür formalaşdırma zərurətindən irəli gəlir. Məni belə bir tədqiqata sövq edən digər bir səbəb isə Azərbaycanın elmifəlsəfi mühitində İslam fəlsəfəsi termininə dair əskik və həqiqəti çox da əksetdirməyən məlumat və təsəvvürün olması faktıdır. Məqalədəki əsas məqsədimiz İslam fəlsəfəsi termininə dair doğru təsəvvürformalaşdırmaqdır. Məqalənin əsas tezisi ondan ibarətdir ki, “İslam fəlsəfəsi” termini mənaetibarilə dini və etnik kimliyindən asılı olmayaraq, İslam kültür və mədəniyyətindəfəlsəfi yaradıcılıqla məşğul olan filosof və mütəfəkkirlərin fəlsəfəsini ifadə edir.

The terms form a map of our mind. We describe and express the events weencounter, the processes we imagine, and our feelings and thoughts that weexpress them by the literary-philosophical expressions by means of terms. It ispossible peculiarly by means of terms to assert the theories by abstraction aboutthe existence and events, and to think about the determination of legalities andunderstanding and sense-making of them. Having a broad imagination related tothe terms is also of great importance in terms of formulating new terms anddefinitions in our mind world. The terms are the key of thought. It shoud be notedthat the terminological poverty of mind is less dangerous than faulty perceptionof terms. The format attempt of concepts in our mind by terms with essentiallyfaulty and meaning loss is like journey with the wrong map. Therefore, first of all,it is necessary to achieve accurate information and imagery related to the terms.Taking this point into the consideration we will discuss in this article one of theterms, “Islamic philosophy” that is necessary to formulate the right idea about it.Furthermore, the study of the term “Islamic philosophy” is important in termsof our next works, “The problem of the Source of Morality in Philosophy in Termsof Metaphysic and Epistemology” that we are going to study the source ofmorality in terms of Islamic Philosophy there too. So, this matter naturally drivesus to clarify firstly the term of Islamic Philosophy in our dissertation.Otherwise, the second reason of the study about the term Islamic Philosophyis that there is faulty and untruthful knowledge about Islamic philosophy in thephilosophical studies and works in Azerbaijan. In the sense, the main goal in thearticle is to formulate a correct idea related to the term “Islamic philosophy”. The main thesis of the article is that the term "Islamic philosophy" refers tothe philosophy of the philosophers that dealing with philosophical creativity inIslamic cultural geography irrespective of their religious or ethnic identity.

Термины образуют карту нашего разума. Мы описываем и выражаемсобытия, с которыми мы сталкиваемся, процессы, которые мы представляем, и наши чувства и мысли, которые мы выражаем их посредствомлитературно-философских выражений с помощью терминов. С помощью терминов можно утверждать теории путем абстрагирования о существовании и событиях, а также об определении законностей, их понимании иосмыслении. Наличие широкого воображения, связанного с терминами,также имеет большое значение с точки зрения формулирования новыхтерминов и определений в нашем мире разума. Условия являются ключоммысли. Следует отметить, что терминологическая бедность ума менееопасна, чем ошибочное восприятие терминов. Попытка форматированияконцепций в нашем сознании с помощью терминов с по существу ошибочными и потерями смысла подобна путешествию с неправильнойкартой. Поэтому, прежде всего, необходимо получить точную информацию и образы, связанные с терминами. Принимая это во внимание, мыобсудим в этой статье один из терминов “исламская философия”, которыйнеобходим для формулирования правильного представления об этом.Кроме того, изучение термина “исламская философия” важно с точкизрения наших следующих работ: “Проблема источника нравственности вфилософии в терминах метафизики и эпистемологии”, которую мы собираемся изучать источник морали с точки зрения Исламская философия тамтоже есть. Таким образом, этот вопрос, естественно, побуждает нас прояснить, во-первых, термин “исламская философия” в нашей диссертации.В противном случае, вторая причина изучения термина “исламскаяфилософия” заключается в том, что в философских исследованиях и трудах в Азербайджане имеются неверные и неправдивые знания об исламской философии. В этом смысле главная цель статьи сформулироватьправильную идею, связанную с термином “исламская философия”.Основной тезис статьи заключается в том, что термин “исламскаяфилософия” относится к философии философов, занимающихся философским творчеством в исламской культурной географии, независимо отих религиозной или этнической принадлежности.