Xilafət ordularının Azərbaycana gəlişi ərəfəsində burada inzibati – siyasi bölgü

Tariyel Rəsulov

№ 12(12) September 2009

AZ
RU

Xilafət ordularının Azərbaycana gəlişi ərəfəsində burada inzibati – siyasi bölgü

Административное и политическое деление Азербайджана накануне прихода армий халифата

Tariyel Rəsulov AMEA Əlyazmalar institutunun aspirantı

الملخص

AZ
EN
RU

Azərbaycan və ətrаf bölgələrin inzibati bölgüsü məsələsinə toxunmazdan əvvəl qeyd etməliyik ki, Ərəb Xilafəti hələ yenicə meydana gələrkən demək olar ki, bütün Orta Şərq, o cümlədən Azərbaycan və ətrаf Bölgələrin ərazisi bir biri ilə çəkişən iki qüdrətli rəqib dövlət olan Bizans və Sasani İranı arasında bölüşdürülmüşdü. Ümumi adına “Arran” (Albaniya, Ağvank) deyilən, yarımmüstəqil əmirlik və ya padşahlıq şəklində İrandan asılı olan Azərbaycanın şimal rayonları daim öz daha güclü qonşuları və Xəzərlərin işğalçılıq hücumlarına məruz qalmışdır. Bu işğalçıların təzyiqi səbəbi ilə Arran ərazisi gah bir, gah da digər daha güclü qonşudan siyasi və iqtisadi cəhətdən asılı vəziyyətə düşürdü.

Migration of Arabs to newly seized countries and settling down in these countries began after Arab power became stronger in the captured areas. Migration of Arabs to newly seized countries was expressed firstly in the form of setting up military armed camps where the caliph’s vicars lived, secondly capturing certain area of nomadic Arab tribes. The armed camps in short time became the center of city life mainly a place where type of culture of common Muslim established.

Переселение арабов в ново завоеванные страны, а также их поселение там началось после укрепления власти арабов на завоеванных территориях. Иммиграция арабов в ново-завоеванные страны осуществлялась, во-первых, в виде разбивки военных лагерей для проживания наместников, во вторых, занятия определенной территории бедуинами. Лагеря вскоре становились центрами городской жизни, главным образом, местом создания типа общей мусульманской культуры.

المراجع

Ziya Bünyadov, Azərbaycan VII - IX əsrlərdə, “Azərnəşr”, Bakı 1989.

Bəlazuri, Fütuhil-büldan, ərəbcə əlyazma nüsxəsi. AMEA Əlyazmalar institutunun arxivi, şifrə- b/736.

D. M. Dunlop, The History of the Jevvich Khazars.

А. Й. Якубовский, Ибн Мискавейх о походе русов в Бердаа в 332 – 943 - 944 г.

В. Г. Луконин, Иран в эпоху первых Сасанидов.

Е. А. Пахомов, К истолкованиö пехлевийских надписей Дербенда.

Е. А. Пахомов, Краткий курс истории Азербайджана.

Е. А. Пахомов, Крупнейшые памятники сасанидской архитектуры в Закавказе.

М. Джанашвили, Известия грузинский детописей и историков о северном Кавказе и России.

М. М. Дяконов, Оцерк истории древново Ирана.

Н. Б. Пигулевская, Города Ирана в раннем средневекове.